İç Mekanda Malzeme Kavramı

Mekan bileşenlerinin görselleştirilmesi içmimarinin anlatım aracı olan malzemelerin kullanımıyla oluşmaktadır. Malzemelerin sahip olduğu renk ve doku kullanıldığı yüzeye göre etkisini mekan içerisinde artırmakta veya mekana farklı boyut, anlam, kavram kazandırmaktadır. Mekanı oluşturan bileşenlerin nitelikleri aynı zamanda mekandaki görsel niteliği belirlemekte, istenilen atmosferi oluşturmaktadır. Her bileşen malzemeyle somutluk kazanmaktadır. Mekanda kullanılacak malzemeler belirlenirken o malzemenin nitelikleri, boyutları, renk ve dokusu, fiziksel ve kimyasal özellikleri ve montaj yöntemleri uygulanacağı yüzeye olan uyumluluğu doğru saptanmalıdır.

İç mekanın algılanmasında yüzeylerin üzerinde dokuların ve uygulanan malzeme özelliklerinin önemi büyüktür. Mekanı bölümleme, vurgulama ve istenilen etkinin yakalanabilmesi tamamen kullanılan malzeme ve dokunun fiziksel ve kimyasal özellikleriyle yaratacağı etkiyle sağlanabilmektedir. Uygun malzeme seçimi yanında renk ve doku, aydınlığın şiddeti gibi iç mekanı fiziksel olarak bölmeden sınırlarını belirlemede kullanılabilmektedir. Algı sisteminin devreye girmesiyle mekanı bölümlere ayırmada sezgisel olarak farklı işlevleri karşılayan hacimlerin algılanmasını sağlamaktadır.

İç mekanı oluşturan her türlü öğe bir malzemeden üretilmektedir, bu da mekanda kullanılan malzeme çeşitliliğini ortaya çıkarmaktadır. Bu nedenle malzemeyi tanımanın önemi, tasarlanacak ürün veya mekanda meydana gelecek sorunları önceden önlemek açısından önemlidir. Malzeme biçimin gerçek yüzünü oluştururken iç mekanda görsel etkiyi yaratan en önemli olgulardan bir halini almaktadır.

Mekan bileşenlerinin birbirleriyle olan ilişkilerinde işlev farklılığına dayanan malzeme değişikliklerinde sorunlar olabilmektedir. Her malzeme aynı işleve ya da aynı bileşen üzerinde uygulanmaya izin vermemektedir. Fiziksel ve kimyasal işlemlerle yapay ve doğal malzemeler her bileşene göre uygulamada değişik yöntemleri doğurmaktadır. Teknolojinin sunduğu olanaklar çerçevesinde en üstün özelliklere sahip, en yeni malzemeyi mekan tasarımda kullanma anlayışı; malzemelerin tanımlandığı ve kullanım alanlarındaki sınırlılıkları ve işlevi göz ardı edilerek kullanılmasına neden olabilmektedir.

Zemin Döşemelerinde Malzeme

Zemin döşeme malzemeleri (kaplamaları) yapıdaki taşıyıcı zemin katmanın en son bitiriliş aşamasıdır. Üzerinde yürünen bir mekan bileşeni olmasının yanında bütün diğer bileşenlerin algılanması için bir altık oluşturmaktadır. Mekanda gerekli olan görsel, fizyolojik, akustik, fiziksel ve mekanik niteliklerin sağlanmasında zemin döşeme malzemesi önemli bir görev üstlenmektedir.15 Bu görev onun ayakkabılar, donatılar ve araç-gereçler gibi etkenlerden gelecek darbelere karşı direnecek dayanıklılığa sahip olması gerektirmektedir. Ayrıca zemin malzemeleri nem, boyama, yağ, kir gibi etkilere karşıda dayanıklılık göstermelidir.

Zemin düzleminde alan ve yer tanımlaması malzeme ve renk ile sağlanabilir. Yürüme yolunun belirginleştirilmesi ve insanları yön tayin edebilmesi, dinlenme bölümünün çizilmesi, ya da aynı düzlemde çeşitli bölümlemelerin, ayrımların yapılması malzemenin farklı kullanımıyla gerçekleşebilmektedir. Ayrıca aynı düzlem üzerinde yapılan kot farklılıkları kullanılan değişik malzemelerle de vurgulanabilmektedir.

Zemin döşeme malzemeleri genel olarak sert zemin malzemeleri, elastik zemin malzemeleri ve hafif (yumuşak) zemin malzemeleri diye üç sınıfa ayrılabilmektedir.

Sert Zemin Döşeme Malzemeleri

Sert zemin döşeme malzemeleri dayanıklılıklarına, kolay bakım özelliklerine ve estetik görünüşleri gibi niteliklerine göre mekanda uygulanmaktadırlar. Sert zeminler mekan içerisindeki sesleri yansıtmakta aynı zamanda da ayakkabı, sandalye gibi donatılardan gelen seslerin etkilerini yükseltebilmektedir. Ayrıca zemin yüzeylerine düzenli olarak yapılan bakım onları zarardan korumakta ve yüzey görünüşlerinin bozulmasını önleyerek kullanım süresini uzatmaktadır. Sert zemin malzemeleri beton ve çimento, karo, taş ve ahşap kaplamalar olarak ayrılabilmektedir.

Beton ve Çimento Zemin Malzemeleri

Beton, taş parçacıklarının bağlayıcı ürünlerle birleştirilerek oluşturulmaktadır. Beton yapısında agregalar, çimento, su ve katkı malzemeleri gibi bileşenler bulunmaktadır

Beton zeminler kanıtlanmış bir dayanıklılığa sahiptirler. Beton zeminler boyanabilir, kimyasallarla koyulaştırılabilir ve biçim verme aşamasında tamamına renklendirme uygulanabilir. Bu zeminlerin dayanıklı, nem, alerji ve bakterilere karşı dirençli olma, uygun fiyatlarının bulunması gibi avantajları bulunmaktadır. Aynı zamanda sert ve soğuk olmaları, profesyonel bir uygulamaya gereksinim duymaları, düzenli olarak temizlik gereksinimi ve sıcak, soğuk ve sesi iletmeleri gibi olumsuz yönleri de bulunmaktadır.

Terazzo (Dökme Mozaik), çeşitli türdeki küçük taş parçalarının, çimento ve mermer unu bağlayıcılarıyla karıştırılmasıyla ortaya çıkan harçtır. Kırma taşların boyutları, renkleri ve kullanılan bağlayıcı ortaya çıkan yüzey renginde belirleyici olmaktadır. Terazzo (Dökme Mozaik), karo ve dökme mozaik kaplama olarak ayrılmaktadır. Karo mozaikler hazır kalıplara dökülerek üretilen, belirli ölçülerde bulunan malzemelerdir. Dökme mozaikler ise istenilen alan belirlendikten sonra çizilen sınırlardaki kalıba dökülerek uygulanmaktadır.

Terazzo lateks, polyester ve epoksi gibi bağlayıcılarla birleştirildiği zaman üst yüzeyleri aşınmaya karşı dayanıklı hale gelmektedir.16 Terazzolar farklı biçimlerde ve boyutlarda uygulanabilmektedir. En çok kullanılan yapım metotları arasında kum dolgu(sand-cushion), tek parça (monolithic), rustik, ve örme mozaik (bonded) gibi yöntemler yer almaktadır.

Tek parça (monolithic) terazzo, beton zemin üzerine harcın doğrudan dökülmesiyle uygulanmaktadır. En ekonomik uygulama şeklidir ve alışveriş merkezi, okullar gibi geniş alanların yer aldığı mekanlar için ideal bir uygulama olmaktadır. Kum dolgu (sand-cushion) Terazzo, çimeto terazzo teknikleri içerisinde en iyisi olmakla beraber, çeşitli desenler tasarlamada ve çoklu renk imkanı açısından tercih edilmektedir. Ayrıca bu sistem yapısal hareketlilik sırasında oluşabilecek çatlamalara karşı kontrol görevi üstlenmektedir. Paledyan (Palladiana) da ise kesik ya da kırık mermer levhaları istenilen desende döşendikten sonra aralarındaki boşluklar daha küçük taş parçalarıyla doldurularak bağlama işlemi tamamlanmaktadır.

Karo Zemin Malzemeleri

Seramik karolar çeşitli uluslar tarafından uzun yıllar mekanlarda sıklıkla kullanılmaktadır. Seramik karolar yalnızca mutfak, banyo, havuz kenarları gibi suyla ilişkili olan alanlarda kullanılsa da renk, desen, kalite gibi yönlerinin artmasıyla diğer yaşam mekanlarında da kullanılmaktadır.

Karo zeminler iki aşamada döşenmektedir. İlk önce karolar istenilen düzende zemin üzerine yerleştirilmekte ve daha sonra harç ile sabitlenmektedir.

Karo zeminlerin uygulamasında ilk olarak uygulanacak zemin yüzeyi pislikler ve pürüz oluşturabilecek detaylardan temizlenmektedir. Döşeme planı doğrultusunda düzlem üzerinde işaretlemeler yapılır. Çentikli bir malayla karo yapıştırıcısı harç düzlem üzerine ince bir tabaka halinde yayılmaktadır. Karolar belirli bir düzende aralarına derz artısı yerleştirilerek eşit aralıklarla yerleştirilmektedir. İstenilen düzende döşenen karolar kalan boşluklara derz dolgusunun eklenerek sabitlenmektedir.

Seramik Karo

Seramik kelimesi Yunanca çanak, çömlek anlamına gelen keramos kelimesinden gelmektedir. Ama öncelikle pişirilen eşya anlamında kullanılmaktadır. Seramik karolar en temel malzemesi olan çamurdan ve çeşitli malzemelerin karışımıyla elde edilmekte ve farklı desenlerin uygulanmasıyla yüksek ateşli fırınlarda pişirilmektedir.

Sırlı seramik karo zeminler en yaygın olarak kullanılan dayanıklı ve uzun ömürlü zemin döşeme malzemelerindendir. Sert ve gözeneksiz bir sır elde etmek için sıvı cam yüksek sıcaklıkta kiremit üzerinde ateşlenmektedir.

Sırlı seramik lekelenmeye, izlere ve kire karşı dayanıklı olmakla beraber, nemli paspas veya süngerle kolay temizlenebilme özelliğine sahiptir. Seramik karo zeminler bakteri, alerji yapan maddeler ve koku barındırmazlar. Parlak cilalı yüzeyler daha kolay pürüzlenebilmekte ve mat yüzeylere göre daha kaygan olmaktadır. Bu nedenle seramik karoların seçiminde mekandaki işlev ve eylem belirlenerek parlak veya mat yüzeyler tercih edilmektedir.

Seramik zemin malzemesinin seçimindeki önemli kriterlerden bir tanesi de zemin üzerine dökülen sıvı maddelere karşı gösterdiği kayma direnci olmaktadır. Kullanım trafiğinin yoğun olduğu alanlarda zeminin alacağı darbelere ve kaymaya karşı direnci ve bakımı da düşünülmesi gereken etmenler arasında yer almaktadır. Seramik karonun kalınlığı ve dayanıklılığı zemin malzemesi olarak kullanılmasını etkilemektedir. Genel olarak duvarda kullanılan seramikler zemin seramiklerine göre daha ince olmakta ve darbelere, ağır yüklere karşı direnci daha az olmaktadır. Seramik karoların farklı biçimlerde plakaları ve çeşitli ebatları bulunmaktadır. Kil, kum ve yüksek sıcaklıkta pişirilmiş doğal madde karışımlarından oluşmaktadır. Bu karışımlar özel biçimlendirme yöntemleriyle gerekli kalıplara konularak çok yüksek sıcaklıkta fırında ateşlenmektedir.

Farklı desen uygulamalarıyla seramik zemin üzerinde doğal taş, deri, ahşap gibi görünümlerde işlenebilmektedir. Kimyasal madde ve temizlik ürünlerdeki çeşitlilik karolarda farklı etkiler bırakmaktadır. Döşenecek mekana uygunluğu göz önünde bulundurularak bu ürünlere karşı dayanıklı karolar tercih edilmektedir.

Porselen Karo

Porselen zemin karoları daha yoğun olan porselen kiliyle yapılmakta ve üst yüzeyinde daha az gözenekleri bulunmaktadır. Cilalı ve mat yüzeylere sahip olan porselen karolarda çizilmeler ve renk atması daha az olmaktadır. Porselen karolar aşınmaya, çizilmeye, darbeye dayanıklı yapılarından dolayı, dolaşımın yoğun olduğu mekanlarda kullanılabilmektedir. Su emme oranlarının düşük olması onları her türlü iklim şartlarına uyumlu ve dirençli olmasını sağlamaktadır.

Porselen Emaye Enstitüsü (PEI) yüzey aşınma derecelerine göre porselenleri beş grupta sınıflandırmaktadır. Bu sınıflandırmaya göre porselen karo kullanım alanları belirlenmektedir. Bu sınıflandırmada belirleyici etken mekanların kullanım sıklığı ve kullanıcı miktarı olmaktadır. Ayrıca kullanıldığı mekanda yapılan eylemde işlevi tanımladığından uygun porselen karonun seçilmesinde etkisini göstermektedir. Bu noktada porselen karoların kullanımında bu derecelendirmeler bir kılavuz olarak tasarımcıya yardımcı olmaktadır. Bu aşındırma derecelerine göre oluşan sınıflar aşağıdaki gibi derecelenmektedir:

• Grup I Hafif trafik: Konut banyolarında, 
• Grup II Orta trafik: Konut mutfaklarında, fuaye ve çamaşır odalarında fakat çok yoğun trafiğin olmadığı yerlerde. 
• Grup III Orta-Çok trafik: Normal yaya trafiğinin olduğu tüm konutlarda uygulanabilir. 
• Grup IV Çok trafik: Çok yoğun olmayan ticari alanlarda, örneğin ofisler ve showroomlarda. 
• Grup V Çok yoğun trafik: Çok yoğun kullanımı olan ticari mekanlarda, alışveriş merkezleri, havaalanları, otel lobileri gibi alanlarda kullanılabilir.

Porselen karoların üretiminde kullanılan kil seramik karolara göre daha yüksek kalitedir ve yüksek sıcaklıklarda fırınlanmaktadırlar. Bu da porselen karoları, üzerine binecek yüke karşı dayanıklı ve dirençli hale getirmektedir. Yüzeyde kullanılan sır yüksek sıcaklıkta karonun tüm gövdesine yayılmaktadır. Sırrın bütün gövdeye yayılmasıyla karonun bakımı ve temizliği daha kolay hale gelmektedir. Porselen karoların renk seçenekleri seramik karolara göre daha sınırlıdır.

Seramik Mozaik

Seramik mozaikler küçük renkli seramik parçacıklarının bir araya getirilmesi farklı desen ve dokuların oluşturulmasıyla uygulanmaktadır. Seramik mozaik kaplamaları döşeme teknikleri ve ebatlarıyla diğer seramik türlerinden ayrılmaktadır. Küçük parçacıklardan oluştuğundan kolay uygulanabilmesi amaçlı mozaik parçalarının alt kısmına kağıttan yapılan bir file eklenmektedir. Altlarına eklenen bu fileler uygulamada kolaylık sağlamakta ve eğimli alanlarda kolay biçim kazandırmaktadır. Resim 18’de yer alan örneklerde olduğu gibi esnek, küçük, geometrik ve parlak yüzeyleriyle mekanda estetik bir görünüm yaratmaktadırlar.

Taş Zemin Döşeme Malzemeleri

Mermer

Mermer kalker ve dolomitik kalkerlerin kristalleşmesiyle oluşmaktadır. Genelde gri ve beyaz halde bulunurken, yabancı maddelerin etkisiyle farklı renklerde de olabilmektedir. Kullanım alanı geniş olan mermer tarihi süreçte birçok aşamadan geçerek 21. Yüzyılda da mekan tasarımlarında yerini almaktadır. 

Büyük boyutta bloklar halinde kesilme ve cilalanma gibi işlemlerle uygulanmaya hazır hale gelmektedir. Genel olarak mermerler farklı boyutlarda üretilebilmekte ve istenilen boyutlarda kesilebilmektedir. Büyük boyutlu mermerlerin uygulaması, işçilik bakımından ve ekonomik açıdan küçük boyutlara mermerlere göre daha maliyetli yapılmaktadır. Zeminlerde görülen hareketlenmeye bağlı olarak mermerlerde de eğilme, bükülme gibi bozukluklar görülebilmektedir.

Cilalı ürünler olduklarından uzun yıllar parlaklıklarını koruyabilen bir yapıya sahiptirler. Bu yüzden sürekli bir bakıma gereksinim duyulmaz ve temizlikleri kolay yapılabilmektedir. Kullanım trafiğinin yoğun olduğu mekanlarda aşınıma dayanıklı ve kayma derecesi düşük olduğundan tercih edilebilmektedir. Sert bir yapıya sahip olan mermer, iklim koşullarından ve iklim değişikliklerinden aşırı derecede etkilenmez. Mineraller ve içerisinde bulunan diğer maddeler sayesinde damarlı bir dokuya sahiptir. Mermerlerin boyutları ve uygulanma şekli kullanıldıkları mekanın işlevine ve estetik değerlere göre farklılık göstermektedir.

Traverten

Magma suyunun sıcaklığının havayla temas ettiği anlarda içerisindeki bikarbonat değerinin yüksek düzeylerde ise su içerisindeki madensel tuzlar hızla çökelme meydana getirerek traverteni oluşturmaktadır. Oluşumları nedeniyle doğal taşlardır ve gözenekli özel bir görünüme sahiptirler. Büyük bloklar halinde veya işlenerek boyutlu hale getirilen traverten zemin malzeme kaplaması olarak kullanılmaktadır.

Travertenler, mermer ve granite göre daha düşük bir ısı iletkenliğine sahiptirler. Suya dayanıklı olmaları nedeniyle banyo ve mutfaklarda kullanımı tercih edilmektedir. Banyo gibi iç mekan uygulamalarında tercih edilmesiyle sahip oldukları gözenekli yapılarıyla kapalı ortamlarda hava sirkülasyonunu sağlayabilmektedirler. Gözenekli yapıya sahip olan traverten honlu denilen bir yüzey işlemiyle dolgulu ve mat bir görünüm kazanmaktadır.

Granit

Granit işleme tekniklerindeki gelişmelerle kolay ve ekonomik olarak istenilen biçimde işlenerek farklı kullanım alanlarında uygulanmaktadır. Granit kuvars, feldspatin, mika, zirkon gibi çeşitli mineralleri içeren taneli görünümlü, doğal magma kayalardır. Tanelerden oluşan bir yapıya sahiptirler. Aşınmaya, basınca, darbeye, çizilmeye karşı dirençli, parlak ve estetik bir taş zemin döşeme malzemesidir.

Farklı renk ve doku olasılıklarına sahip olan granit, dayanıklı ve uzun ömürlü olmasıyla zemin kaplaması tasarımda tercih edilmektedir. Periyodik bir bakıma gereksinim duymamakta ve günlük temizlik malzemeleriyle kolay temizlenebilmektedir. Üzerinde hareket ettirilen donatı elemanlarına ve topuklu ayakkabı darbelerine karşı dirençli olmasından dolayı aşınmamaktadır.

Yüzey parlaklığını uzun süre koruyabilmektedir. İçerisinde bulunan mineraller sayesinde sert bir yapı kazanan granit düzenli bir bakıma gereksinim duymamakta ve uzun süre kullanım olanağı sağlamaktadır. Sahip olduğu tanecikli dokusu, farklı renk ve desen olanaklarıyla iç mekanda zemin kaplaması olarak kullanılmaktadır.

Arduvaz

Arduvaz bir başkalaşım kayacıdır ve ince, düzgün katmanlar halinde ayrılabilen sert ve sağlam bir taş malzemedir. Kayalar içerisindeki arduvaz blokları kesilerek 3mm kalınlığında plakalar elde edilmektedir. Çelik bıçaklı makinelerde yontulma işleminde sonra istenilen biçim ve boyutları kesilebilmektedir.

Çok farklı mineral ve olasılıkları nedeniyle farklı desen ve renklerde uygulama yapılabilmektedir. Tamamen doğal bir malzeme olması, kolay işlenebilmesi ve estetik bir malzeme olması maliyetinin yüksek olmasını dengelemekte ve malzemeyi iç mekan uygulamalarında çekici hale getirmektedir.

Ahşap Zemin Döşeme Malzemeleri

Yaygın bir zemin malzemesi olan ahşap, doğal renk ve dokusuyla doğadaki haline en yakın kullanılan malzemelerden biridir. Ahşap sıcak temaslı, güzel görünüşlü olmasının yanı sıra, organik olmanın getirdiği bazı sakıncaların dışında, en çok tercih edilen ve kullanılan bir döşeme kaplamasıdır. Akçağaç, meşe, kayın, ceviz gibi ağalar sert; karaçam, kızılağaç, bodur meşe, gibi ağalar orta sert; kavak, söğüt ve ıhlamur gibi ağaç türleri de yumuşak olarak nitelendirilmektedir. Buna göre zemin kaplaması olarak sert ve dayanıklı ahşap türleri tercih edilmektedir. Ahşap zemin döşemeleri levha veya lambri parkeler halinde uygulanmaktadır.

Levha Ahşap

Ahşap zemin malzemeleri dar şeritler halinde hazırlanan plakaların yan yana lamba zıvanalı yöntemle birleştirilmesiyle döşenmektedir. Ahşap levhalar 2.2-2.6 cm kalınlıkta 4 m boyunda ve 6 ile 10 cm genişlikte olarak üretilmektedir. Levha döşeme kaplaması mekanlarda sıcak bir atmosfer oluştururken, elastik ve dayanıklı, sıcaklık ve sesle ilgili gereksinimlere kaliteli düzeyde cevap veren ahşap zemin kaplama türüdür.

Parke

Parkeler genel olarak iki tür sistemle döşenmektedir. İlk yöntemde panel ya da parke bloklar doğrudan çimento üzerine yapıştırıcıyla montaj yapılırken diğer yöntemde paneller takozlar üzerine çivilenerek döşenmektedir. Ahşap zemin döşemelerinden parke; masif, lamine ve laminat olmak üzere üç başlık altında incelenebilir.

Masif Parke

Masif parke uygulaması iyi kurutulmuş ahşabın 15-20 mm gibi kalınlıklarda ince tabakalar ve şeritler halinde kesilmesiyle yapılmaktadır. Uygulama aşamasında profesyonel bilgiye gereksinim duyulmaktadır ve diğer parke uygulamalarına göre ekonomik açıdan daha masraflı olmaktadır.

Masif parkeler dayanıklı olmaları açısından gürgen, meşe, ladin, gül ağacı, diş budak, kayı gibi sert ağaçlardan farklı ebatlarda üretilebilmektedir. Masif parkenin zemine uygulanmasında iki farklı yöntem kullanılmaktadır. Bunlardan birincisinde masif parke çimento şap üzerine özel yapıştırıcılar yardımıyla sabitlenmektedir. Diğer bir yöntemde ise bir kör döşeme ya da bir kadran üzerine masif parkenin çivilenmesi yöntemiyle uygulanmaktadır.

Montaj işlemi tamamlandıktan sonra zımparalama ve cilalama üst yüzey işlemleriyle kullanıma hazır hale getirilmektedirler. Uygulama sırasında nitelikli bir iş gücüne gereksinim duyulmaktadır. Zaman içerisinde aşınan cila, çizilen ve yıpranan masif yüzey yeniden zımparalanması ve cilalanmasıyla ilk günkü görüntüsüne kavuşabilmektedir. Buda masif parkenin ömrünü uzatarak uzun yıllar kullanılmasına olanak vermektedir. İç mekanda yarattığı sıcaklık etkisiyle konutlarda yaşam alanlarında ve ofisler gibi mekanlarda kullanılmaktadır.

Lamine Parke

Lamine parke zemin kaplamaları cilalı, üst yüzey işlemleri tamamlanmış plakalar halinde uygulanmaktadır. Bu hazır plakalar uygulama sırasında kolaylık sağlamakta hızlı ve pratik olarak döşenebilmektedir. Lamine parkeler çizilme, üzerinde oluşabilecek izlere, darbelerin bırakacağı hasarlara karşı fazla direnç gösterememektedir. Bu nedenle kullanımında masa, sandalye gibi hareketli donatıların yüzey üzerinde hasar bırakmaması için dikkatli hareket edilmeli ve bir takım önlemler alınmalıdır. Kullanıma bağlı olarak donatıların ve kullanıcıların yüzey üzerinde oluşturdukları çizik, aşınmalar zımpara ve cilalama işlemleriyle giderilebilmektedir. Bu niteliği sayesinde uzun süre kullanım olanağı vermektedir.

Lamine parke üç katmandan oluşmaktadır. İlk iki katmanı 5-10 mm kalınlıktaki niteliği düşük, ucuz ağaç tabakasıyla kaplandıktan sonra üzerine 2-5 mm kalınlığında parke yapımına uygun, sert, dayanıklı ahşap tabakaları sıcak pres ve yapıştırıcılarla üretilmektedir.

Laminat Parke

Laminat parke matbaada istenilen renk ve desende basılmış kağıda reçine emdirilerek elde edilen kaplama levhaları halinde üretilmektedir. Bu tür parkeler masif parke uygulamasına göre ekonomik açıdan daha uygun olan MDF, HDF ve yonga levhalar üzerine yapıştırma yöntemiyle uygulanmaktadır. Kağıda basılmış desenler yüksek ısı ve basınç altında bu tabakalar üzerine yapıştırıcı kullanarak preslenmektedir.

Laminat parke kullanım kolaylığı, ısıya dayanıklılığı, hijyenik olması ve ekonomik yönden uygun olmasıyla tercih edilmektedir. Tutkalsız uygulama kolaylığı, darbe ve çizilmelere karşı direnç göstermesi, güneş ışınlarında az etkilenmesi, uygulanmasındaki kolaylık gibi nitelikleriyle iç mekanlarda tercih edilmektedir. Ekonomik yönden masif ve lamine parkeye göre daha uygun bir zemin kaplama malzemesidir. Üst yüzeyde kaplanan kağıt tabakanın zedelenmesi ya da zarar görmesi nedeniyle laminat parke paneller değiştirilerek onarımı yapılabilmektedir.

Laminat parke dört katmandan oluşmaktadır. En alt katmanda melamin bir altlık onun üzerinde HDF. MDF ve ya yonga levha tabakası yer alırken kağıt tabak ve parkeye dokusunu veren baskı filmi yapıştırılmaktadır. En üst katmada ise üst kısmında leke koruma ve direnç sağlayan aşınmaya dayanıklı cila tabakası yer almaktadır.

Elastik Zemin Kaplama Malzemeleri

Elastik zemin döşeme malzemeleri ekonomik, yoğunluk, emici olmama gibi yüzey özellikleriyle göreceli bir dayanıklılık ve kolay bakım sağlamaktadır. Geniş kapsamlı renk ve desen seçim olanakları sunmakla beraber, çeşitli düzenlemelerle farklı tasarımlara olanak vermektedir. Malzemenin sağladığı konfor düzeyi dayanıklılığıyla özelliğiyle birlikte kullanılan destekleyicinin türüne ve destekleyici yüzey sertleştiricisine de bağlı olmaktadır. Elastik zemin döşeme malzemeleri linolyum, mantar, kauçuk, vinil olarak gruplanmaktadır.

Linolyum

Keten tohumu, ağaç reçinesi, hint keneviri, kireç taşı gibi doğal karışımlardan oluşmaktadır. Çeşitli renk ve desen olanakları sunan, esnek yapıda bir zemin döşeme malzemesidir. Hijyenik olması, bakteri barındırmaması, ekonomik kolaylılık ve pratik, hızlı döşeme olanaklarına sahiptir. Linolyum kaplama, sıcak temaslı ve ses emiciliği yönünden tercih edilen, elastik ve aşınmaya dayanıklı bir malzeme kaplamasıdır. Sahip olduğu bu nitelikleri sayesinde hastaneler, okullar, ofisler, süpermarketler gibi yoğun kullanım alanlarında uygulanabilmektedir.

Linolyum döşemeler rulolar halinde üretilmektedir. Genelde 1.5-2.5 mm kalınlıklarında üretilen linolyum özel olarak 4.5-6.7 mm kalınlığa kadar üretilebilmektedir.20 Uygulamada rulo boyutları göz önünde bulundurularak birleşim ek yerleri gizlenebilecek noktalara gelecek şekilde döşenmelidir.

Mantar

Mantar (cork), mantar meşesi adıyla da bilinen ve Batı Akdeniz bölgesinde yetişen ağacın kabuğuna verilen isimdir. Bu ağacın kabuğu ömrü boyunca sürekli olarak yenilenebilmektedir. Bu da ona ağaca zarar vermeden kullanılabilmesini sağlamaktadır.
Mantar döşemeler doğal bir malzeme olmasının yanında doğa dostu, ekolojik, sürdürülebilir ve yenilebilirlik gibi özelliklere sahiptir. 

Mantar zemin kaplamaları yapısal nitelikleri sayesinde oldukça dayanıklıdır. Kullanım alanı ne kadar yoğun olursa olsun, maruz kalınan darbelere, basınca rağmen esnekliği sayesinde biçimini yeniden kazanabilmektedir. Estetik, bakımının kolay olması, ses emici ve doğal olması gibi nitelikleriyle uzun yıllar kullanım olanağı sağlamaktadır. Su geçirmez yapıları sayesinde mutfak ve banyo zeminlerinde de uygulanabilmektedir.  

Kauçuk

Kauçuk döşeme kaplamaları, kauçuk hamurunu kükürtle volkanize edilerek, içine dolgu maddesi ve pigmentler katılarak elde edilmektedir.21 Kauçuk zemin kaplamaları, estetik görünüşlü, parlatma gibi bakıma ihtiyacı olmayan, aşınmaya karşı dirençli ve dayanıklı olma gibi özelliklere sahiptir. Farklı renk olanaklarıyla çeşitli desen düzenlemelerine olanak verebilmektedir. Yoğun kullanım alanlarında kaymayı engelleyerek yürüme güvenliğini sağlamaktadır. Kauçuk zeminler ayak sesi, donatılar ve araç gereçlerden oluşan gürültüyü ses emici özelliğiyle azaltmaktadırlar.

Vinil (Pvc Kaplama)

Vinil (pvc) kaplamanın ham maddesi olan vinil, bir sıvı ile karıştırıldıktan sonra rulo halinde zemine ince bir tabaka halinde yayılmaktadır. Bu tabaka halindeki malzeme ısı ve havayla temasa bırakılarak sertleşmesi sağlanmaktadır. Ucuz ve su geçirmez özelliklerinin yanında ahşap, taş gibi doğal malzemelerin deseninde de üretilmektedir. Renk ve desen konusunda geniş bir yelpazeye sahip olan vinil zemin döşeme malzemeleri, dolaşımın yoğun olduğu mekanlarda kullanılabilmektedir. Vinil malzemelerin montajındaki ek yerlerinin belirsizliğinden dolayı dersiz, yekpare bir görüntü sağlanmaktadır.

Esnek yapısı sayesinde zemin üzerinde darbelerden oluşan sesleri azaltmaktadır. Günlük bakımı deterjan ve suyla kolay bir şekilde yapılabilmektedir. Üç aylık bir süreçte koruyucu ve parlatıcı bir cila bakımı gerektirmektedir. Kolay uygulama ve kullanım olanağı sağlayan vinil (pvc) zemin kaplamaları oldukça hafif malzemelerdir. Geri dönüşümünün yapılabilmesiyle çevre dostudur, sürtünme ve aşınmalar karşıda direnç göstermektedir. Vinil(pvc) zemin kaplamaları uzun ömürlü yapıları sayesinde yoğun kullanım alanlarında da tercih edilmektedir.

Epoksi

Zemin kaplamalarında epoksi, reçinenin ısıtılmasıyla sertleşen yüzeyin korunmasıyla oluşturulan yapıştırıcı bir kimyasal uygulamadır. Sıvı halde zemin üzerine uygulanan epoksi katı hale geçtikten sonra bir iki hafta içerisinde sürekli koruyacağı sertlik derecesine ulaşmaktadır. Epoksi zemin kaplama malzemesi olarak aşınıma uğramış, yıpranmış her türlü zemin üzerine kolayca uygulanabilmektedir. Epoksi istenilen boyutta ve yekpare olarak uygulanmaktadır.

Epoksi, sanayi ve endüstriyel amaçlı yapılan yapı tesisleri, her türlü gıda üretimden satışına kadar tüm tesisleri, sağlık sektörü, hastaneler, spor tesislerinden gibi geniş kapsamlı bir kullanım alanında uygulanmaktadır. Bu mekanlarda uygulanan epoksi zemin yüzeyleriyle estetik bir görünüm sağlanmasının yanında hijyenik ve sağlıklı mekanlar oluşturulmaktadır. Epoksinin uygulanmasının kolaylığı, kullanım güvenliğinin olması, darbeler karşı dirençliliğinin yüksek olması, uzun ömürlü olması, kolay temizlenip tamir ve bakımının çok kolay olması gibi nitelikleriyle bu mekanlarda tercih edilmektedir.

Yumuşak Zemin Kaplama Malzemeleri

Halı ve kilim gibi hafif (yumuşak) zemin kaplama malzemeleri zemin üzerine bir doku eklemektedirler. Bu malzemelerin sahip olduğu yumuşaklık, esnek ve sıcaklık etkisi mekan atmosferine konfor, rahatlık, huzur sağlamaktadır.

Halılar 

Elde dokuma gibi geleneksel yöntemin yerine teknolojik olanaklarla istenilen genişlik ve uzun boyda rulolar halinde makine halıları üretilmektedir. Halı, üretim yöntemleri ve üretiminde kullanılan halı liflerine göre iki başlık altında toplanmaktadır. Üretiminde kullanılan yöntemlere göre püsküllü, dokuma, eritilerek birleştirilen halılar olarak ayrılmaktadır. Halı liflerine göre yün, akrilik, naylon, polyester, olefin, pamuk gibi doğal ve yapay liflerin kullanılmasıyla üretilmektedir. Kullanılan liflerin niteliği ve dokunuşu halının dayanıklılığını, dokusunu, rengini ve kullanım alanını etkilemektedir. 

Halıların uygulanacağı yüzeylerin düzgün, kuru ve pürüzsüz olması gerekmektedir. İstenilen boyutlarda kesilen halılar düzgün yüzeyli betonarme döşeme üzerine yapıştırıcılarla da bağlanmaktadır. Halı döşemeler bütün zemin yüzeyini kaplayacak biçimde duvardan duvara uygulandığı gibi doğrudan bir başka zemin malzemesinin üzerine parça halı olarak da örtülmektedir. Ayrıca modüler halı parçası olarak karolar halinde, derzsiz uygulanmaktadır. Rengi, dokusunda oluşturulan desenleri, ipliklerin dizilişine, boyuna ve kesim biçimlerine göre mekanda estetik bir görsellik yaratmaktadır.

Zemin kaplaması olarak halılar ses emiciliklerinin yüksek olması ve darbelerin oluşturduğu gürültüyü azaltmakta olduğunda konut yaşam alanlarında tercih edilmektedir. Ayrıca sahip olduğu yumuşak dokusuyla, iç mekanda sıcaklık hissi yaratmaktadır. Zemin kaplaması olarak halılar kayma riski olmadan, sağladığı konforla üzerinde rahat hareket etme olanağı sunmaktadır.

Kilimler

Kilimler tek parça döşeme örtüleridir, standart boyutlarda üretilir veya kesilirler ve genellikle de belirgin sınır çizgileri vardır. Zemin döşemesini tamamen örtmemekle bir başka zemin malzemesinin üzerine serilmektedir. Farklı boyutlarda el dokuması olarak kök boyalarından yapılan ipliklerle de üretilmektedir. Bu tür kilimler üzerindeki motifler, yaşanılan çağın özelliklerinin yanı sıra yörenin kültürü, gelenek ve göreneklerini de yansıtmaktadır

Kilim makine halılarına göre daha ince yapıda ve yapımında kök boyası kullanılmaktadır. Kilimler, farklı renk ve desen uygulamasına olanak vermektedir. Üretiminde yün, sentetik, pamuk, akrilik fiber, elyaf gibi malzemeler kullanılmaktadır. En yaygın olarak kare, dikdörtgen, oval ve daire biçiminde kullanılmaktadır.